مثانه بیش فعال

در این مقاله مطالعه می کنید:

مثانه بیش فعال، مجموعه ای از علائم است که نیاز مکرر به ادرار و بیدار شدن در طول شب برای ادرار کردن، از جمله موارد آن محسوب می شوند. عضلات ضعیف، آسیب به عصب، مصرف دارو، الکل یا کافئین، عفونت و یا وزن زیاد همگی می توانند موجب بروز این شرایط شوند. تغییرات سبک زندگی ممکن است به حل این شرایط کمک کند.

مثانه بیش فعال چیست؟

مثانه پرکار علائم زیادی دارد که شامل نیاز مکرر به ادرار، فوریت ادرار، نشت غیرارادی ادرار و نیاز به ادرار در شب می شود. یکی از این علائم یا تمام آنها، می توانند موجب استرس زیاد و تأثیر منفی بر کیفیت زندگی شما شوند. مثانه بیش فعال، علائم زیادی دارد که برخی از آنها عبارتند از:

  • فوریت ادرار: این شرایط، عدم توانایی در به تأخیر انداختن ادرار می باشد و زمانی که به ادرار کردن نیاز پیدا می کنید، مدت زمان محدودی برای رفتن به دستشویی دارید.
  • تکرر ادرار: افرادی که این علامت را تجربه می کنند، به طور مکرر نیاز به ادرار کردن دارند. معمولاً افزایش در تعداد دفعات دستشویی رفتن، با تعداد دفعات ادرار کردن در گذشته مقایسه می شود.
  • نشت ادرار غیر ارادی: در این مورد، زمانی که شما نیاز فوری به ادرار کردن پیدا می کنید، ممکن است نشت ادرار را تجربه کنید.
  •  شب ادراری: مشخصه این علامت، نیاز فوری به بیدار شدن و ادرار کردن حداقل دوبار در شب می باشد.
مثانه بیش فعال چیست؟

چه چیزی موجب مثانه بیش فعال می شود؟

یک مثانه پرکار می تواند ناشی از مسائل مختلف یا حتی مجموعه از عوامل باشد. برخی از علل احتمالی این شرایط می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • عضلات لگن ضعیف: بارداری و زایمان می تواند موجب کشیده شدن و ضعیف شدن عضلات لگن (عضلات و بافت هایی که از اندام های درون شکم پشتیبانی می کنند) شود. همچنین این امر می تواند موجب افتادگی مثانه، و در نتیجه نشت ادرار شوند.
  • آسیب به عصب: گاهی اوقات سیگنال های عصبی ارسال شده به مغز، باعث می شوند مثانه در زمان اشتباه تخلیه شود. حوادث و بیماری ها نیز، می توانند موجب بروز این اتفاق شوند. این عوامل می توانند یکی از موارد زیر باشند:
  • جراحی لگن یا کمر
  • فتق دیسک یا دیسک بیرون زده
  • در معرض اشعه قرار گرفتن
  • بیماری پارکینسون
  • اسکلروزیس چندگانه
  • حمله قلبی
    داروها، الکل و کافئین: تمامی این مواد می توانند عصب ها را سرکوب کنند و سیگنال های مغز را تحت تأثیر قرار دهند. این امر می تواند منجر به سرریز ادرار شود. داروهای ادرار آور و کافئین نیز می توانند مثانه را به سرعت پر کنند و احتمالاً موجب نشت ادرار شوند.
  • عفونت: عفونتی مانند عفونت مجرای ادراری (UTI) می تواند عصب های مثانه را تحریک کند و بدون هیچ گونه هشداری موجب فشرده شدن مثانه شود.
  • وزن زیاد: اضافه وزن فشار زیادی به مثانه وارد می کند و می تواند منجر به بی اختیاری فوریتی شود.
  • کمبود استروژن بعد از یائسگی: این تغییر هورمونی می تواند به دفع ادرار فوریتی منجر شود. از پزشک خود سؤال کنید آیا استروژن درمانی واژینال، برای شما مناسب است. این درمان با هورمون درمانی سیستمیک که در سراسر بدن جذب می شود، متفاوت است.

مثانه بیش فعال چگونه درمان می شود؟

داشتن مثانه بیش فعال بسیار شایع است. این شرایط تا حد زیادی قابل درمان است، اما مستلزم همکاری شما با پزشکتان می باشد. درمان مثانه بیش فعال می تواند از تغییر رفتارهای خاص تا مصرف داروهایی برای تحریک عصب (نورومدولاسیون) متفاوت باشد.

چه تغییر رفتاری می تواند در حل این مشکل به من کمک کند؟

تکنیک ها و تغییرات رفتاری بسیار زیادی وجود دارد که شما می توانید برای کمک به رفع مشکل مثانه بیش فعال انجام دهید. این روش ها عبارتند از:

گزارش نویسی: در طول یک روز معمولی، مقدار جذب مایعات، تعداد دفعات ادرار، تعداد حوادث ادراری و زمان وقوع آنها را یادداشت کنید. در مورد اتفاقی که منجر به حادثه ادراری شده نیز بنویسید، مانند:

  • سرفه
  • عطسه
  • خندیدن
  • به موقع نتوانسته اید خود را به دستشویی برسانید.
دلایل انزال دردناک و درمان آن

نظارت بر رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی هایی را که موجب تشدید علائم شما می شوند، کاهش دهید یا حذف کنید. این مواد غذایی عبارتند از:

حفظ نظم دفع مدفوع: یبوست می تواند فشار زیادی به مثانه وارد کند و تأثیر منفی روی عملکرد مثانه داشته باشد. با حفظ عادت های روده سالم، شما می توانید از یبوست جلوگیری کنید و به کاهش علائم مثانه پرکار کمک کنید. موارد زیر پیشنهاداتی برای حفظ نظم دفع مدفوع هستند:

  • با خوردن مواد غذایی مانند لوبیاها، پاستا، اوتمیل، غلات سبوس دار، نان گندم کامل و میوه ها و سبزیجات تازه، مصرف فیبر خود را افزایش دهید.
  • هر روز صبح 2 قاشق غذاخوری از این مخلوط را بخورید: 1 فنجان سس سیب، 1 فنجان سبوس گندم فراوری نشده و 4/3 فنجان آب آلو را با هم ترکیب کنید.
  • به طور منظم ورزش کنید تا نظم حرکات روده و دفع مدفوع را حفظ کنید.

حفظ یک وزن سالم: اضافه وزن می تواند فشار زیادی به مثانه وارد کند و منجر به مشکلات کنترل مثانه شود. اگر شما وزن زیادی دارید، کاهش وزن می تواند فشار به مثانه را کاهش دهد.

ترک سیگار: سیگار کشیدن، عضله مثانه را تحریک می کند. سرفه های مداوم ناشی از سیگار کشیدن، می توانند موجب نشت ادرار شوند.

نوشیدن مقدار زیادی مایعات غیر تحریک کننده: افرادی با علائم مثانه پرکار، اغلب اوقات مایعات کمتری می نوشند. نوشیدن مایعات کمتر باعث می شود که شما ادرار غلیظ تری (زرد تیره با بوی شدید) داشته باشید. ادرار غلیظ به مثانه فشار وارد می کند و در واقع می تواند موجب تکرر ادرار بیشتری شود. سعی کنید بدنتان کم آب نشود. بهتر است مایعات بخورید تا تشنگی خود را رفع کنید. دو یا سه ساعت قبل از رفتن به رختخواب، مصرف مایعات خود را محدود کنید. همچنین باید مصرف نوشیدنی هایی که علائم مثانه را تشدید می کنند، کاهش دهید یا حذف کنید. این نوشیدنی ها عبارتند از:

تاثیر نوشیدنی بر مثانه بیش فعال

شروع بازآموزی مثانه: زمانی که مثانه بیش فعال است، عضلات مثانه به مرور زمان شرطی می شوند و به روش خاصی واکنش نشان می دهند. با بازآموزی این عضلات، بهتر می توانید ادرار خود را نگه دارید. بازآموزی مثانه شامل یادگیری نحوه مقاومت یا جلوگیری از احساس فوریت ادرار، به تأخیر انداختن تخلیه ادرار و ادرار کردن مطابق با زمان بندی می شود.

برای آموزش مثانه، شما باید از فاصله دفع ادرار فعلی خود شروع کنید. برای مثال اگر به طور میانگین هر یک ساعت یکبار ادرار می کنید، این می تواند فاصله دفع ادرار فعلی شما باشد. زمانی که فواصل دفع ادرار خود را تثبیت کردید، باید سعی کنید چند دقیقه قبل از ادرار کردن صبر کنید و کم کم فواصل بین ادرارها را افزایش دهید. اگر بین فواصل دفع ادرار، احساس نیاز فوری به ادرار داشته باشید، فوراً در یک موقعیت راحت بنشینید، چند دم و بازدم آهسته انجام دهید و سعی کنید خود را در مکان تفریحی مورد علاقه خود تصور کنید یا از چند تکنیک ریلکسیشن دیگر استفاده کنید تا احساس نیاز فوری شما به ادرار رفع شود. سپس به دستشویی بروید.

در ابتدا در ساعت مشخص مثانه خود را تخلیه کنید. تا آخرین لحظه منتظر نمانید. برای مثال از هر دو ساعت یکبار شروع کنید و اگر هنوز خشک هستید، زمان بین ادرارها را افزایش دهید. اگر خیس شدید، می توانید آن زمان را به هر یک ساعت یکبار کاهش دهید و به تدریج فواصل بین دستشویی رفتن ها را افزایش دهید. اگر معمولاً ساعتی یکبار به دستشویی می روید، سعی کنید این زمان را به یک ساعت و 15 دقیقه افزایش دهید. اگر به مدت یک تا دو هفته، این برنامه را بدون هیچ حادثه ای حفظ کنید، می توانید زمان بین دستشویی رفتن ها را 15 دقیقه افزایش دهید، تا زمانی که به فاصله زمانی برسید که با آن احساس راحتی می کنید. هدف شما باید رسیدن به یک وقفه دو تا چهار ساعته بین رفتن به دستشویی باشد. تا حد امکان به زمان بندی خود پایبند باشید.

کنترل میل به ادرار کردن: راه حل اصلی بازآموزی مثانه، افزایش توانایی کنترل نیاز فوری به ادرار می باشد. چندین نکته و استراتژی وجود دارد که شما می توانید آنها را دنبال کنید، اما به یاد داشته باشید که باید صبور باشید. یک برنامه کامل بازآموزی مثانه، معمولاً حداقل شش یا هشت هفته طول می کشد تا نتیجه دهد. وقتی که شما نیاز فوری به ادرار را تجربه می کنید، استراتژی های زیر ممکن است به شما کمک کنند:

  • کاری که در حال انجام آن هستید را متوقف کنید. در صورت امکان به آرامی بنشینید یا بایستید و بی حرکت باقی بمانید. وقتی که بی حرکت هستید، کنترل نیاز فوری به ادرار آسان تر است.
  • به سرعت چند بار عضلات کف لگن خود را فشرده کنید. بین این فشارها، به طور کامل خو را شل نکنید.
  • دیگر اعضای بدن خود را شل کنید. چند نفس عمیق بکشید، آرام باشید و خود را از تنش رها کنید.
  • روی سرکوب کردن نیاز فوری به ادرار تمرکز کنید.
  • تا زمان فروکش کردن میل به ادرار منتظر بمانید.
  • با یک سرعت معمولی به طرف دستشویی بروید. عجله نکنید. در حین راه رفتن، به فشرده کردن عضلات کف لگن خود ادامه دهید.

در مورد بهترین راه برای کنترل علائم مثانه پرکار با پزشک صحبت کنید. او ممکن است برای کمک به دستیابی به بهترین نتیجه، ترکیبی از داروها و تمرینات بازآموزی مثانه را به شما توصیه کند.

 دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
4.5/5 - (2 امتیاز)

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 2روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

   برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
درحال دریافت اطلاعات

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی

پرسش از دکتر