ویروس HPV شایعترین ویروسی است که از طریق رابطه جنسی منتقل می شود و زگیل تناسلی شایعترین بیماری قابل انتقال از طریق رابطه جنسی است. این ویروس از طریق تماس مالشی پوست ناحیه تناسلی حین رابطه، به یکدیگر منتقل میشود و از آنجایی که کاندوم فقط آلت تناسلی را میپوشاند و نواحی مانند ناحیه شرمگاهی (ناحیه رویش مو در بالای آلت تناسلی)، کیسه بیضه و کشاله های ران هنوز در تماس مستقیم حین رابطه جنسی هستند.
لذا اگرچه کاندوم می تواند آلت، کانال واژینال و دهانه رحم را محافظت کند و شانس انتقال HPV را تا 70 درصد کاهش دهد، ولی هنوز هم احتمال انتقال این ویروس وجود دارد. از طرفی واکسن گارداسیل تا 90 درصد شانس ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش می دهد لذا شاید مطمئنترین روش پیشگیری، استفاده از کاندوم شورت باشد که چون در کشور ما یا وجود ندارد و یا چندان در دسترس نیست، استفاده همزمان از شورت پاچه دار چسبان و کاندوم، میتواند روش پیشگیری مناسب و موثری باشد.
رابطه جنسی از هر نوعی که باشد از قبیل واژینال، مقعدی، دهانی یا اورال و نیز چه همراه با دخول باشد یا بصورت مالشی و لای کشاله پا یا باسن، همگی می تواند موجب انتقال ویروس HPV شود. یکی دیگر از علل شیوع بالای این بیماری، آن است که اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند بی علامت هستند و فقط ناقل ویروس HPV میباشند و هیچگاه زگیل تناسلی بر روی پوست ناحیه تناسلی ندارند. لذا نبود زگیل تناسلی بر روی پوست ناحیه تناسلی در فردی که قبلا رابطه جنسی تحت هر عنوانی داشته است، نشانه سلامت فرد از نظر عدم ابتلا به ویروس HPV نیست.
از طرفی هیچ آزمایش دقیقی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. اگرچه تست HPV PCR برای تشخیص این بیماری توصیه میشود، ولی اشکال اصلی در شیوه نمونه گیری است. از آنجایی که آزمایش خونی برای تشخیص ابتلای به این ویروس وجود ندارد و در خانم ها بطور مرسوم فقط از دهانه رحم نمونه گیری می شود، عملا امکان نمونه گیری از تمام سطوح تناسلی وجود ندارد و نتیجه این تست هرچه باشد، فقط بیانگر وضعیت دهانه رحم میباشد نه کل ناحیه تناسلی زنان. این موضوع در مورد مردان نیز صادق است، یعنی نمونه گیری از مایع منی، ابتدای مجرای ادراری، برس کشیدن روی پوست آلت و ناحیه تناسلی، روش مطمئنی برای تشخیص این بیماری نیست. لذا آزمایش بطور دقیق نمیتواند فرد ناقل را از سالم تمایز دهد.
اگرچه هر چقدر دفعات رابطه با یک شخص مبتلا بیشتر باشد یا تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، احتمال ابتلا به ویروس HPV افزایش مییابد ولی حتی یک بار رابطه با فرد مبتلا نیز میتواند باعث انتقال ویروس گردد. علت زگیل تناسلی بدون رابطه چیست؟ بعضا در کلینیک ها با افرادی مواجه میشویم که به این بیماری مبتلا شدهاند ولی ابراز میدارند که هیچ رابطه جنسی نداشتهاند، در رابطه با علت زگیل تناسلی بدون رابطه بایستی گفت که روش های نادر غیر جنسی برای ابتلای به این ویروس وجود دارد مثل استفاده از حوله حمام مشترک یا تیغ مشترکی که برای اصلاح ناحیه تناسلی استفاده می شود یا سونای بخار در مواردی که فرد مایو بر تن نداشته باشد که البته این مورد آخری در ایران مرسوم نیست ولی در برخی کشورها رخ میدهد.
نکته حائز اهمیت در انتقال این ویروس، وقوع حرکات مالشی با سطح آلوده به ویروس می باشد، به نوعی که باعث ایجاد خراشهای میکروسکوپیک بر روی پوست و در نتیجه کاشته شدن ویروس در لایه های زیرین پوست بشود. لذا لمس معمولی و دست زدن به ناحیه تناسلی، دست دادن، استخر رفتن، بوسیدن، از ظروف مشترک استفاده کردن، شستن لباس های یک خانواده با هم، نشستن روی توالت فرنگی و دست زدن به شیرآلات روشویی و توالت، باعث انتقال این ویروس نمیشود. گرچه نباید احتیاط را از دست داد و در هر شرایطی بایستی بهداشت را رعایت کرد تا احتمال انتقال به بیماریهای عفونی به حداقل برسد.
در آخر اگرچه در دنیای واقعی این امر شاید ممکن نباشد ولی بهترین شیوه پیشگیری از این بیماری، داشتن رابطه جنسی فقط در چارچوب خانواده از طرف هر دو نفر زن و مرد میباشد. چرا که متاسفانه خیلی موارد شاهد بیماران مبتلا به زگیل تناسلی هستیم که تنها تجربه جنسی را فقط با همسر خود داشته اند ولی متاسفانه طرف مقابل قبل از ازدواج رابطه داشته و ناقل این ویروس بوده است و در نتیجه بیماری را به همسر خود بعد از ازدواج منتقل کرده است.
