علائم سنگ مثانه و شن | سنگ کلیه که در مثانه گیر کرده

در این مقاله مطالعه می کنید:

سنگ مثانه حدود 5% سنگ های ادراری را تشکیل می دهد. سنگ مثانه معمولا در مردان مسن تر از 50 سال رخ می دهد و در اثر انسداد نسبی در خروجی مثانه مانند بزرگی پروستات و تنگی مجرای ادراری و مثانه های با اختلال عصبی بوجود می آید. گاهی سنگ مثانه به دلیل وجود جسم خارجی در مثانه ایجاد می شود. بر خلاف سنگ های کلیوی، جنس سنگ های مثانه در موارد ادرار غیر عفونی اسید اوریک و در موارد ادرار عفونی سنگ های فسفات آمونیوم منیزیوم می باشد.

سنگ در مثانه

علائم سنگ مثانه

بعضی از افرادی که در مثانه آنها سنگ وجود دارد، هیچ‌گونه مشکلی ندارند، حتی زمانیکه سنگ‌های آنها بزرگ است. اما اگر سنگ، دیواره مثانه را خراش داده آن را آزرده کند یا مسیر جریان ادرار را مسدود نماید، می‌تواند موجب ایجاد علائم و نشانه‌های این بیماری گردد. نشانه های سنگ مثانه عبارتند از:

•    درد ناحیه پایین شکم
•    ادرار دردناک یا سوزش ادرار
•    تکرر ادرار
•    مشکل در دفع ادرار یا قطع شدن و ایجاد وقفه در جریان ادرار
•    وجود خون در ادرار
•    ادرار تیره‌ رنگ یا ادرار با رنگ تیره غیرطبیعی

در آمریکا تقریبا 50% موارد سنگ های مثانه از جنس اسید اوریک می باشند. این بیماران غالبا به دلیل انسداد نسبی خروجی مثانه، مایعات کمتر مصرف کرده که منجر به غلیظ شدن و اسیدی شدن ادرار می شود. سنگ های مثانه که جنس آن اگزالات کلسیم یا سیستین می باشد منشا کلیوی داشته که از حالب عبور کرده و در مثانه گیر افتاده اند. سنگ های مثانه معمولا منفرد هستند اما در مواردی که ادرار در مثانه می ماند و به طور کامل تخلیه نمی شود ممکن است متعدد و بزرگ هم باشند. نشانه های بارز سنگ مثانه شامل ادرار کردن همراه با درد و منقطع و تکه تکه ادرار کردن و ادرار خونی در انتهای ادرار می باشد.

گاه درد تیز یا مبهم با ورزش یا حرکات ناگهانی ایجاد می شود. درد شدید معمولا در انتهای ادرار یعنی زمانی که سنگ در گردن مثانه قرار می گیرد رخ می دهد. درد ممکن است با خوابیدن در حالت دراز کشیدن به پشت برطرف شود. درد ممکن است به نوک آلت تناسلی، کیسه بیضه، نشیمنگاه (پرینه) و گاه به کمر یا ران تیر بکشد.

علت بوجود آمدن سنگ مثانه

سنگ مثانه هنگامی تشکیل می شود که ادرار در مثانه باقی مانده باشد. این امر همچنین می تواند به علت مصرف داروهایی که از تخلیه کامل ادرار جلوگیری می کنند به وجود آید.

عواملی که می توانند مانع تخلیه کامل ادرار شوند عبارتند از:

  • مثانه نوروژنیک: در صورتی که عصب هایی که به مثانه منتهی می شوند و سیستم عصبی دچار آسیب شده باشند، ادرار موجود در مثانه کاملاً تخلیه نمی شود.
  • بزرگ شدن پروستات: در صورتی که پروستات بزرگ شود، به مثانه فشار وارد می آورد و در جریان ادرار اختلال ایجاد می کند و مقداری ادرار در مثانه باقی می ماند.
  • وسایل پزشکی: سنگ مثانه می تواند به علت کاتتر و سایر وسایل پزشکی که ممکن است به مثانه برخورد کرده باشند ایجاد شود.
  • التهاب مثانه: عفونت مجاری ادراری یا رادیو تراپی می تواند باعث التهاب مثانه شود.
  • سنگ کلیه: سنگ مثانه می تواند به پایین مجرای ادرار حرکت کرده و اگر به اندازه ای بزرگ باشد که نتواند خود به خود دفع شود، در مثانه باقی مانده و جریان ادرار را مسدود می کند. سنگ های کلیوی بسیار رایج تر از سنگ های مثانه هستند.
  • دیورتیکول مثانه: کیست ها می توانند درون مثانه تشکیل شوند. اگر کیست ها به اندازه زیادی رشد کنند ، می توانند ادرار را نگه داشته و از تخلیه کامل مثانه جلوگیری کنند.
  • سیستوسل: در زنان، دیواره مثانه ضعیف شده و به سمت واژن می رود. این می تواند بر جریان ادرار از مثانه تأثیر بگذارد.

اندازه سنگ مثانه

اندازه سنگ های مثانه ، غالباً ۲ تا ۲۰ میلی متر قطر دارند ولی سنگ های بزرگتر از این اندازه هم دیده شده است. آقایان ۳ برابر بیشتر از خانم ها مبتلا به سنگ مثانه می شوند و این سنگ ها در افراد بالای ۴۵ سال شایع تر هستند.

سنگ مثانه در کودکان

در بعضی مناطق دنیا سنگ مثانه بصورت بومی و آندمیک در بچه ها رخ می دهد که در این مناطق، علت بروز سنگ مثانه، نامناسب بودن رژیم های غذایی و فاکتورهای اجتماعی اقتصادی می باشد. این مناطق بومی بصورت کمربندی در آفریقای جنوبی، خاورمیانه و منطقه بالکان، هند، ژاپن، تایلند و اندونزی واقع شده اند. این سنگ ها در بچه های زیر 10 سال بویژه در سن 2 تا 4 سال دیده می شود. در پسرها شایع تر از دختر ها می باشد.

این سنگ ها معمولا منفرد بوده و بعد از برداشتن سنگ ندرتا عود می کند. جنس سنگ مثانه در بچه ها غالبا اورات اسید آمونیوم، اگزالات کلسیم، اسید اوریک و فسفات کلسیم می باشد. علت تشکیل سنگ در بچه ها در این مناطق نوع رژیم های غذایی است که غالبا از غلات تشکیل شده و فاقد پروتئین حیوانی بوده و حاوی فسفات کمی می باشند. از آنجایی که جنس سنگ معمولا اسید اوریکی می باشد لذا خیلی اوقات در عکس های ساده رادیولوژی دیده نمی شوند. ولی در عکس های رنگی بصورت نقص پرشدگی دیده می شوند. سونوگرافی در تشخیص این سنگ ها مفید است. مطمئن ترین روش تشخیص سنگ مثانه سیستوسکوپی است.

سنگ های مثانه

تشخیص سنگ مثانه

مراحل تشخیصی سنگ‌های مثانه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

معاینه بدنی

پزشکتان احتمالاً ناحیه پایین شکم شما را معاینه خواهدکرد، تا ببیند آیا مثانه شما بزرگ شده یا خیر(ورم مثانه) و در بعضی موارد آزمایش مربوط به مقعد نیز انجام خواهد داد. برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا پروستات در شما بزرگ شده است یا خیر. همچنین باید هرگونه علائم و نشانه‌های ادراری که دارید را مطرح نمایید.

آنالیز ادرار(تجزیه شیمیایی ادرار)

ممکن است یک نمونه از ادرار شما جهت شمارش مقادیر میکروسکوپی خون، باکتری و املاح بلوری شده، جمع‌آوری گردد و مورد آزمایش قرار گیرد. همچنین تجزیه شیمیایی ادرار به تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا عفونت دستگاه ادراری دارید کمک می‌کند، که می‌تواند در نتیجه ایجاد  سنگ‌های ادراری باشد.

سی‌تی‌اسکن کامپیوتر اسپیرال (چرخشی)

انجام یک سی‌تی‌اسکن مرسوم و متداول، همراه با پرتونگاری‌های متعدد، با دانش و تکنولوژی کامپیوتری، برای ایجاد و خلق تصاویر بدن در یک مقطع زمانی. انجام یک سی‌تی‌اسکن اسپیرال(چرخشی) به فرایند کار سرعت می‌بخشد، اسکنی سریعتر با دقت بالاتر و مشخصات بیشتری از ساختار داخلی بدن. سی‌تی‌اسکن اسپیرال(چرخشی) می‌تواند حتی کوچکترین سنگ‌ها را نمایان کند و به عنوان یکی از حساس‌ترین آزمایش‌ها  جهت تشخیص انواع سنگ‌های ادراری در نظر گرفته می‌شود.

امواج اولتراسوند(ماوراء صوت)

روش اولتراسوند، روشی است که امواج صوتی را به سمت اندام‌ها و ساختار داخلی بدن شما پرتاب می‌کند تا تصاویری را ایجاد کند، که این روش نیز به پزشک در شناسایی سنگ‌های ادراری کمک می‌کند.

عکسبرداری به روش اشعه ایکس

عکسبرداری به روش اشعه ایکس از کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه شما، به پزشک در تشخیص وجود سنگ ‌در سیستم ادراری کمک می‌کند. اما بعضی از انواع سنگ‌ها با این  روش‌های متداول قابل رویت نیستند.

 تصویربرداری اختصاصی از دستگاه ادراری (پیلوگرام درون وریدی)

 پیلوگرام درون‌وریدی آزمایشی است که در آن از یک ماده حاجب جهت پررنگ کردن و مشخص نمودن اندام‌ها و اعضاء دستگاه ادراری به کار می‌رود. یک ماده حاجب به داخل سیاهرگی از بازو تزریق می‌شود و به سمت کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه شما جریان پیدا می‌کند و هرکدام از این اندام‌ها را مشخص می‌نماید. با عکسبرداری به روش اشعه ایکس، در طول انجام فرایند تصاویری در زمانهای مشخص و جهت بررسی وجود سنگ‌ها گرفته می‌شود.عموماً سی‌تی‌اسکن‌های چرخشی به جای پیلوگرام درون‌وریدی، انجام می‌شود.

درمان سنگ مثانه

درمان سنگ مثانه

درمان سنگ مثانه غالبا کم عارضه و بی خطر است و معمولا یک شب نیاز به بستری داردو با بی حسی موضعی از کمر قابل انجام است زیرا اکثر سنگ های مثانه را می توان به روش های بسته و از داخل مجرای ادراری یا سوراخی کوچک بر روی شکم (روش های آندوسکوپیک) خارج کرد.اصلی ترین راه برای پیشگیری از عود سنگ مثانه برطرف کردن انسداد خروجی مثانه مثل جراحی پروستات یا رفع تنگی مجرای ادراری و در بچه ها تغییر رژیم غذایی می باشد.

عموماً سنگ‌های مثانه باید بیرون آورده شده و از بین بروند. اگرسنگ کوچک باشد، ممکن است پزشک به شما توصیه کند هر روز مقادیر زیادی آب، جهت کمک به دفع سنگ از بدن بنوشید. هرچند، چون اغلب سنگ‌های مثانه به علت عدم توانایی مثانه در تخلیه کامل ادرار به وجود می‌آیند، عبور و دفع خود به خودی سنگ‌ها بعید به نظر می‌رسد. تقریباً در تمامی موارد نیاز به خارج کردن سنگ‌ها از بدن می‌باشد.

خرد کردن و شکستن سنگ‌ها

سنگ‌های مثانه اغلب در طول فرایندی و روشی که سیستو‌لایتو‌‌‌ لاپاکسی‌ نامیده می‌شود، بیرون آورده می‌شوند. لوله کوچکی به همراه دوربینی در انتهای آن(سیستوسکوپ)، برای دیدن سنگ، از میان مجرای ادراری وارد مثانه می‌شود، پزشک سپس از لیزر، اولتراسوند، یا یک وسیله مکانیکی برای خرد کردن سنگ به قطعات کوچکتر استفاده می‌کند و آنها را از مثانه شما شستشو می‌دهد. قبل از انجام این روش، احتمالاً به شما داروی بیهوشی، جهت بی‌حس کردن قسمت پایینی بدن( بیهوشی ناحیه‌ای و موضعی) تزریق می‌کنند یا دارویی که شما را بیهوش سازد و قادر به احساس درد نباشید(بیهوشی عمومی). عوارض ناشی از سیستولایتولاپاکسی، شایع نمی‌باشد، اما ممکن است عفونت‌های دستگاه ادراری، تب، پارگی مثانه و خونریزی رخ دهد.

ممکن است پزشک برای کاهش احتمال خطر انواع عفونت،‌ قبل از انجام عمل، برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز نماید. پس از گذشت یک ماه از انجام سیستولایتولاپاکسی، احتمالاً پزشک برای اینکه اطمینان پیدا کند هیچ خرده سنگی در مثانه شما باقی نمانده باشد، بررسی های لازم را انجام خواهد داد.

برداشت سنگ از طریق انجام عمل جراحی

بعضی از اوقات، سنگ‌های مثانه‌ای که بزرگ هستند یا آنقدر سخت هستند که نمی‌توان آنها را خرد کرد، از طریق انجام عمل جراحی باز خارج می‌گردند. در این چنین مواردی، پزشک شکاف و بریدگی در مثانه شما ایجاد می‌کند و سنگ‌ها را مستقیماً خارج می‌نماید. ممکن است هر عاملی که علت به‌وجود آورنده سنگ‌ها بوده، در همین زمان اصلاح گردد.

شن مثانه

شن مثانه رسوباتی از مواد شیمیایی (معمولاً نمک های معدنی) هستند که اگر چه معمولاً در ادرار حل می شوند، اما می توانند در مثانه تجمع یافته و باعث ایجاد آنچه ما به عنوان شن می شناسیم، باعث مشکل شوند. این شن ها به طور طبیعی از طریق ادرار دفع می شوند، اما اگر اندازه آنها افزایش یابد، تشکیل شن مثانه می دهند. دو راه مهم برای، جلوگیری از تشکیل شن مثانه، رعایت رژیم غذایی متعادل و افزایش مصرف آب و دفع مایعات است. دفع حجم بیشتری از ادرار در روز باعث کاهش غلظت نمک و اطمینان از دفع شن می شود.

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی

 دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
3.3/5 - (165 امتیاز)

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 2روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

   برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر محمد جمعه ۸ آذر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 220 مشاهده پرسش
    سلام 21 سالمه حدود 1 ماهیه که داخل آلتم و درون لوله ی ادرار خارش دارم اوایل خیلی کم خارش داشتم اما الان شدتش بیشتر شده، مشکل چیه؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری جمعه ۸ آذر ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      عفونت یا حساسیت میتونه علتش باشه ابتدا بایستی معاینه و آزمایش دهید

  • تصویر کاربر رضا شنبه ۲ آذر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 283 مشاهده پرسش
    سلام ..آقای دکتر پسرم 15 سال پیش عمل هیپوزپادیاز انجام داده الان چند روزه دچار تنگی مجاری ادراری شده براحتی تخلیه نمیشه چکار کنیم ، بیمه ارتش هستیم شما با این بیمه کار میکنید با بیمه وبدون ببمه هزینه عمل احتمالی چقده ؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۲ آذر ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      ابتدا باید با سیستوسکپی و در صورت نیاز عکس رنگی مجرای ادراری طول تنگی، محل آن و شدت تنگی مشخص و سپس توصیه ی درمانی لازم ارائه شود. من بیمارستان خاتم الانبیا ص عمل می کنم. هزینه ها را از بیمارستان سوال بفرمائید.

  • تصویر کاربر مهتا یکشنبه ۱۲ آبان ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 225 مشاهده پرسش
    سلام.من چند ماهی هست هنگام بلند شدن یا راه رفتن یا خم شدن احساس میکنم چند قطره ادرار از من خارج میشه و همچنین تو دسشویی بعد از تخلیه مثانه احساس میکنم که دوباره ادرار دارم ووقتی بخودم فشار میارم چند قطر ادرار خارج میشه چیکار باید بکنم
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۱۲ آبان ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام بدون معاینه نمی توانم نظری بدهم و تشخیص یا درمانی را مطرح کنم. توصیه می کنم برای معاینه و در صورت نیاز انجام بررسی لازم ازجمله سونو و نوار مثانه حضورا به پزشک ارولوژیست خانم مراجعه کنید.

  • تصویر کاربر سارا دوشنبه ۱۳ آبان ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 253 مشاهده پرسش
    با سلام مدتیه من هنگام ادرار شدید جریان ادرارم خیلی باریک شده وبا فشار میاد علتش چیه؟ چیکار کنم
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱۳ آبان ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام بدون معاینه نمی توانم نظری بدهم و تشخیص یا درمانی را مطرح کنم. توصیه می کنم برای معاینه و در صورت نیاز انجام بررسی لازم حضورا به پزشک ارولوژیست مراجعه کنید.

  • تصویر کاربر کامران سه شنبه ۳۰ مهر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 239 مشاهده پرسش
    با عرض سلام وخسته نباشید،دکتر بعضی مواقع فشار ادرارم خیلی کمه و همچنین درد آلت که تیر میکشه و درد هنگام انزال که همیشه اینجوری نیستم ودارم ،کلا یکنواخت اینجوری نیستم بعضی وقتا ؟؟!! میخواستم بدونم مشکلم چیه ؟وچرا یکدفعه بعضی وقتا اینجوری میشم؟،🌹🙏
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۳۰ مهر ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      اینکه برخی موارد اینطور می شود یا عصبی ات یا به رژیم غذایی تان بتگی دارد مثلا خوردن ادویه جات میتونه باعث اینحالت بشود

درحال دریافت اطلاعات

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی

پرسش از دکتر