کووید 19 بیماری ناشی از ویروس کرونا است که منجر به پاندمی یا همه گیری جهانی شده است. این بیماری از نظر آسیب به ریه ها شناخته شده است. اما با آلوده شدن افراد بیشتر، درک بیشتری از این بیماری پدیدار می شود. ما در این مقاله قصد داریم به کرونا و کلیه بپردازیم.
پزشکان و محققان دریافتند که ویروس کرونا، که به طور رسمی، SARs_CoV_2 نامیده می شود، می تواند باعث آسیب شدید و پایدار به سایر اندام ها، از جمله قلب و کلیه ها شود. ما در مورد چگونگی تأثیر ویروس کرونا بر روی عملکرد کلیه با پیشرفت بیماری و پس از آن، با بهبودی فرد صحبت می کنیم.
کرونا و کلیه
در برخی افراد مبتلا به موارد شدید کووید 19 (که قبل از آلوده شدن به ویروس هیچ مشکلی اساسی در کلیه نداشتند) علائم آسیب کلیوی ایجاد شده است. گزارش های اولیه حاکی از آن است که، حداکثر 30 درصد از بیماران بستری به علت کووید 19 در چین و نیویورک، دچار آسیب کلیوی متوسط یا شدید شده اند.
گزارش ها از پزشکان در نیویورک نشان می دهد این درصد می تواند بیشتر نیز باشد. نشانه های مشکلات کلیوی در بیماران مبتلا به کووید 19 شامل مقادیر بالای پروتئین در ادرار و گردش غیر طبیعی خون می باشد. آسیب کلیوی بر اثر کووید 19 در برخی موارد آنقدر شدید است که بیمار نیاز به دیالیز پیدا می کند. برخی بیمارستان ها با افزایش موج بیماران کرونایی، با کمبود دستگاه و مایعات استریل مورد نیاز برای انجام این فرآیند مواجه شده اند.
آیا کرونا باعث آسیب به کلیه ها می شود؟
بسیاری از بیماران مبتلا به کووید 19 شدید، کسانی هستند که بیماری های مزمن و همزمان دارند، از جمله فشار خون بالا و دیابت، که هر دو، خطر بیماری کلیوی را افزایش می دهند. پزشكان در افرادي كه قبل از ابتلا به ويروس دچار مشكلات كليوي نبودند، نیز آسيب كليوی را مشاهده کرده اند.
چگونه کرونا به کلیه ها آسیب می زند؟
تأثیر کووید 19 بر روی کلیه ها هنوز مشخص نیست. در اینجا برخی از احتمالات پزشکان و محققان آورده شده است:
1- ویروس کرونا می تواند مستقیما سلول های کلیه را هدف قرار دهد.
ویروس کرونا می تواند مستقیما سلول های کلیه را آلوده کند. سلول های کلیه گیرنده هایی دارند که ویروس کرونا را قادر می سازد تا به آن ها متصل شوند، به آن ها حمله کرده و از خود کپی برداری کند و به این بافت ها آسیب برساند. گیرنده های مشابهی در سلول های ریه و قلب یافت می شود که ویروس کرونای جدید باعث آسیب در آن سلول ها شده است.
2- اکسیژن کم می تواند باعث اختلال در عملکرد کلیه ها شود.
احتمال دیگر این است که مشکلات کلیوی در بیماران مبتلا به ویروس کرونا به دلیل سطح غیر طبیعی اکسیژن در خون، در نتیجه ذات الریه که معمولاً در موارد حاد بیماری دیده می شود، باشد.
3- طوفان سیتوکین می تواند بافت کلیه را از بین ببرد.
واکنش بدن در برابر عفونت نیز ممکن است، مسئول این اتفاق باشد. پاسخ ایمنی بدن به ویروس کرونا ممکن است در برخی افراد شدید باشد و منجر به طوفان سیتوکین شود. زمانی که این اتفاق می افتد، سیستم ایمنی بدن سیتوکین ها را به بدن می فرستد.
سیتوکین ها پروتئین های کوچکی هستند که در هنگام مبارزه ی سیستم ایمنی بدن با عفونت به سلول ها کمک می کند ، تا با آن ها ارتباط برقرار کنند. اما این هجوم ناگهانی و گسترده سیتوکین ها می تواند باعث التهاب شدید شود. در تلاش برای از بین بردن ویروس مهاجم، این واکنش التهابی می تواند بافت سالم، از جمله کلیه ها را از بین ببرد.
4- کووید 19 باعث لخته شدن خون می شود که ممکن است کلیه ها را مسدود کند.
کلیه ها مانند فیلترهایی هستند که سموم، آب اضافی و مواد زائد را از بدن خارج می کنند. کووید 19 می تواند باعث ایجاد لخته های ریز در جریان خون شود، که می تواند ریزترین عروق خونی را مسدود کرده و عملکرد آن ها را مختل کند.
آسیب کلیوی در اثر کرونا، خطری جدی
سیستم اندام ها مانند قلب، ریه ها، کبد و کلیه ها به عملکرد یکدیگر متکی هستند و از یکدیگر پشتیبانی می کنند، بنابراین زمانی که ویروس کرونا باعث آسیب به یک ناحیه می شود، دیگر نواحی نیز ممکن است در معرض خطر باشند. عملکرد کلیه بر قلب، ریه ها و سیستم های دیگر تأثیر می گذارند.
ممکن است به همین دلیل باشد که پزشکان یادآوری می کنند که آسیب کلیوی در بیماران مبتلا به کووید 19 به عنوان یک هشدار احتمالی از روند جدی شدن و حتی کشندگی بیماری است.
آیا کلیه ها پس از درمان کرونا بهبود می یابند؟
هنوز مشخص نیست که بسیاری از افراد مبتلا به آسیب کلیوی مربوط به کووید 19 عملکرد کلیه خود را بازیابند یا خیر. بیمارانی که به علت کووید 19 آسیب حاد کلیوی دیده اند، اما نیازی به دیالیز ندارند، نتیجه بهتری نسبت به بیماران دیالیزی خواهند داشت.
ما حتی بیماران دیالیزی در ICU داشته ایم که آسیب کلیوی حاد داشته اند اما خوشبختانه متعاقباً عملکرد کلیه خود را بازیافته اند. این که چند بار اتفاق می افتد هنوز مشخص نیست، اما نیاز به دیالیز یک نگرانی در بیماران مبتلا به کرونا است.
آیا با وجود آسیب کلیوی باید به مصرف داروی فشار خون ادامه دهیم؟
فشار خون بالا (هایپرتانسیون) یکی از دلایل عمده مشکلات کلیوی است. فشار خون بالا به عروق خونی کلیه آسیب می رساند و بر توانایی آن ها در تصفیه خون تأثیر می گذارد. کلیه ها همچنین به تنظیم فشار خون کمک می کنند، بنابراین آسیب کلیوی می تواند فشار خون را بدتر کند. با گذشت زمان، فشار خون بالا می تواند باعث نارسایی کلیه شود. اگر دارای فشار خون بالا هستید، بهتر است برای این مشکل دارو مصرف کنید.
شما ممکن است گزارش های خبری را بخوانید که ایمنی مصرف برخی از داروهای تجویز شده برای کنترل وضعیت شما را زیر سوال می برد، داروهایی مانند: مهار کننده های ACE و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین (ARB). اما در هر حال شما بايد مصرف داروهاي خود را ادامه دهید و در مورد مشكلات پیش آمده با پزشك خود مشورت كنید. در حال حاضر دو فرضیه در مورد این موضوع وجود دارد.
1- بر اساس مطالعات حیوانی، این داروها ممکن است مضر باشند و خطر عفونت را افزایش دهند.
2_ این داروها ممکن است در برابر آسیب ریه و سایر مشکلات مرتبط با کووید 19 محافظت ایجاد کنند.
اما همه جوامع حرفه ای مقالاتی را منتشر كرده اند كه توصیه می كند داروهای خود را تغییر ندهید.
البته با مصرف داروهای فشار خون، می توانید خطر آسیب قلبی و کلیوی ناشی از فشار خون کنترل نشده را نیز کاهش دهید.
بهتر است بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده نکنند. این داروها می توانند فشار خون و حجم مایعات را در بدن افزایش دهند که کلیه ها را تحت فشار قرار می دهند.
ایا آسیب کلیوی در اثر کرونا باعث نیاز به دیالیز می شود؟
تحقیقات اطلاعات بیشتری در مورد آسیب کلیوی ناشی از SARS-CoV-2 را نشان می دهند. در حالی که آسیب کلیوی ناشی از کرونا هنوز به خوبی شناخته نشده است. دانشمندان و پزشکان در بخش نفرولوژی برخی بیمارستان ها در حال بررسی تأثیر SARS-CoV-2 و پاسخ بدن به آن، بر سلامت کلیه ها می باشند.
سلامتی بیماران مبتلا به آسیب کلیوی مربوط به کووید 19 باید توسط پزشکان خود پیگیری شود تا عملکرد کلیه هایشان به حالت طبیعی برگردد. آسیب طولانی مدت کلیه حتی پس از بهبودی کووید 19 ممکن است به دیالیز یا سایر روش های درمانی نیاز داشته باشد.
ما بر اهمیت رعایت دستورالعمل های مربوط به فاصله فیزیکی و شستن دست ها و اصول پیشگیری تأکید داریم. در حال حاضر، ما هیچ درمان یا واکسنی برای این بیماری نداریم. پس تا جایی که امکان دارد به اصول پیشگیری از ابتلا به کرونا پایبند باشید، زیرا شانس بیشتری برای بهره مندی از درمان در آینده خواهید داشت.
دکتر محمد جباری متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی
توصیه های پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه
پیشگیری از سنگ کلیه
