علت تنگی مجرای ادرار در کودکان، زنان و مردان

در این مقاله مطالعه می کنید:

تنگی پیشابراه تاثیر قابل ملاحظه ای در کیفیت زندگی دارد، و می تواند منجر به عفونت ادراری، سنگ مثانه، آسیب عضلات و اعصاب مثانه، ایجاد فیستول، انتشار عفونت به خون و دیگر اعضای بدن (sepsis)، و در نهایت نارسایی کلیه شود. همه تنگی ها در اثر آسیب به لایه پوشاننده پیشابراه (مجرای ادراری) یا بافت اسفنجی زیرین آن و در نهایت تغییر ماهیت بافت آسیب دیده و تشکیل فیبروز در طی فرآیند ترمیم رخ می دهد. آسیب های کوچک بافت پوششی پیشابراه باعث خروج ادرار به بافت اسفنجی و بروز واکنش های فیبروتیک درون بافت اسفنجی می شود. در زمان آسیب این فیبروز می تواند بدون علامت باشد ولی با گذشت زمان و بتدریج قطر داخلی مجرای ادراری (پیشابراه) باریک شده و منجر به علائم ادراری انسدادی می شود.

آیا تنگی مجرای ادرار خطرناک است؟

تنگی پیشابراه حدود 5000 ویزیت بیمارستانی و یک و نیم میلیون ویزیت در مطب را در هر سال در آمریکا شامل می شود. اگرچه آماری در ایران در این مورد موجود نمی باشد ولی میزان بروز و شیوع آن در ایران نیز زیاد و قابل ملاحظه است. سیر طبیعی تنگی مجرای ادراری (پیشابراه) در بیماران درمان نشده به گونه ایست که می تواند با عوارض زیادی همراه باشد. عوارض تنگی های مجرای ادراری (پیشابراه) در جدول زیر آمده است:

Urethral stricture02

میزان بروز تنگی پیشابراه بین 200 تا 1200 مورد در هر 100 هزار نفر تخمین زده شده است و این میزان بروز در افراد بالای 55 سال بطور چشمگیری افزایش می یابد. هزینه ای که این بیماری به سیستم سلامت کشور وارد می کند قابل توجه است بطوریکه هزینه ی سالیانه تحمیل شده به دلیل گرفتگی مجرای ادراری (پیشابراه) در کشور آمریکا در سال 2000 حدود 191 میلیون دلار تخمین زده شده است.

علائم تنگی پیشابراه

  • کاهش فشار ادرار
  • باریک شدن جریان ادرار
  • قطع و وصل شدن ادرار
  • سوزش ادرار
  • تکرر ادرار
  • قطع و وصل شدن جریان ادرار
  • عدم تخلیه کامل ادرار

عوارض تنگی مجرای ادرار

از جمله عوارض تنگی مجرا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

✔️ عفونت های ادراری عود کننده

✔️ سنگ مثانه

✔️ سنگ مجرای ادراری

✔️ دیورتیکول مجرای ادرای (دیورتیکول حفره ای است کیسه مانند که قبل از تنگی و در اثر فشار بالای ادرار بوجود می آید.

✔️ بی اختیاری ادراری

✔️ناباروری

✔️ مثانه تحریک پذیر یا بیش فعال

✔️ نارسایی کلیه

رژیم غذایی متناسب با نوع سنگ کلیه

تنگی مجرای ادرار در کودکان و نوزادان

تنگی مجرای ادرار کودکان غالبا مادرزادی بوده و یا بدنبال ترمیم و جراحی ناموفق بیماری هیپوسپادیاس بوجود می آید. کودکان نسبت به عوارض تنگی مجرا حساس تر بوده و بایستی که در اولین فرصت جراحی و تنگی برطرف گردد.

 علائم تنگی مجرای ادرار در کودکان 

◾خون در منی یا ادرار

◾شروع و توقف مکرر جریان ادرار

◾ناتوانی در تخلیه کامل مثانه

◾ناتوانی در کنترل ادرار (بی اختیاری)

◾ناتوانی در دفع ادرار

◾درد در ناحیه لگن یا پایین شکم

علت تنگی پیشابراه در مردان

شایع ترین علت بروز تنگی در مردان دست کاری هایی است که توسط پزشکان و پیراپزشکان بر روی مجرای ادراری انجام می شود. سوندگذاری نادرست و جراحی پروستات یا تومورهای مثانه از طریق پیشابراه شایع ترین از علل تنگی مجرای ادراری در مردان هستند.

1- ضربه به مجرای ادراری

 با توجه به طولانی بودن پیشابراه در مردان احتمال صدمه به مجرا زیاد می باشد این آسیب می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

  • سقوط از ارتفاع
  • تصادف با وسایط نقلیه و شکستگی لگن
  • لگد خودن حین ورزش های رزمی و منازعات
  • دوچرخه سواری و اسب سواری
  • اصابت تیر یا ترکش در جنگ
  • ماندن زیر آوار
  • گازگرفتگی توسط حیوانات
بیماری های مردانه بیضه

2- عفونت

عفونت های مجرای ادراری ناشی از سکس مانند سوزاک در صورتی که درمان به موقع و مناسب نشوند، می تواند باعث بروز تنگی شود. امرزوه با افزایش درمان زود هنگام این دسته از عفونت ها، خوشبختانه احتمال بروز تنگی پیشابراه بدلیل عفونت کاهش یافته است.

3- لیکن اسکلروزیس

این بیماری که به آن BXO نیز گفته می شود التهاب مزمن و پیشرونده ای است که در صورت درگیری سوراخ و مجرای ادراری می تواند باعث بروز تنگی در پیشابراه شود.

4- علل مادرزادی

این علت نسبتا ناشایع است.

5- علل ناشناخته

در برخی از بیماران علت مشخصی را برای بروز تنگی مجرای ادراری نمی توان پیدا کرد.

علت تنگی پیشابراه در زنان

مجرای ادراری در زنان کوتاه و حدود چهار سانتیمتر طول دارد و توسط بافت های اطراف بویژه استخوان لگن احاطه شده است؛ لذا شیوع بروز تنگی مجرای ادراری در زنان به مراتب کمتر از مردان می باشد. از علل تنگی پیشابراه در زنان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

✔️ عفونت های مزمن و طول کشنده

✔️ بیماری التهابی لیکن اسکلروزیس

✔️ زایمان های سخت و طولانی که با آسیب بافتی پیشابراه همراه باشد

✔️ مادرزادی

✔️ جراحی های لگنی

✔️ ناشناخته

حال که با علل به وجود آمدن تنگی پیشابراه آشنا شده اید، مقاله زیر را بخوانید:

درمان تنگی مجرای ادرار

تشخیص تنگ شدن مجرای پیشابراه

علائم تنگی مجرای ادراری (پیشابراه) شامل زور زدن حین ادرار کردن، عدم تخلیه کامل ادرار، جریان ادرار ضعیف، و همچنین سابقه عفونت های ادراری مکرر و ادرار خونی می باشد. عکس رنگی از مجرای ادراری (پیشابراه) و مثانه می تواند محل، طول و شدت تنگی را مشخص کند بطوری که در عکس رنگی تنگی بصورت باریک شدن قطر داخلی مجرای ادراری (پیشابراه) در محل تنگی و متسع بودن مجرای ادراری (پیشابراه) قبل از تنگی دیده می شود. برای تشخیص از سیستوسکوپی (روشی که در آن با دستگاهی که به آن سیستوسکوپ می گویند مجرای ادراری (پیشابراه) و مثانه با نگاه و دید مستقیم دیده می شود) نیز استفاده می شود.

🛑 مطالعه بیشتر: خون در ادرار نشانه چیست؟

تنگی مجرا

آیا تنگی مجرا باعث معافیت می شود؟

قوانین و شرایط معافیت پزشکی سربازی با گذشت زمان تغییر می کنند؛ لذا برای اطلاع از اینکه تنگی مجرای ادراری باعث معافیت پزشکی می شود یا نه، به سایت سازمان وظیفه عمومی مراجعه کنید. در گذشته به اینصورت بود که اگر تنگی مجرا قابل درمان باشد، بیمار مشمول معاف از رزم می شود و اگر قابل درمان نباشد، معافیت دائمی داده می شود.

 دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
3.5/5 - (48 امتیاز)

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 2روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

   برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر علی یکشنبه ۲۳ آبان ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 304 مشاهده پرسش
    تنگی مجرا من سوال پرسیدم ازتون منتها اندازه ثبت پاسخ داخل سایت به اتمام رسید مجبور شدم دوباره سوال بزارم
    1. تصویر کاربر علی شنبه ۲۲ آبان ۰( 2 سال پیش)
      کد سوال قبلیم که جوابش کامل نشد Pn4Fh238317 در جواب آخرین سوالتون من عمل بسته انجام دادم و اونجا که گفتید طول مجراتون آسیب دیده متعدد بخاطر سوند زدن بوده فکر کنم . الان باید چیکار کنم اقای دکتر عزیز من رشت زندگی میکنم باید بیام تهران نوبت بگیرم
    2. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۲۲ آبان ۰( 2 سال پیش)

      سلام
      با توجه به شرایط خاص تنگی مجرای شما در عکس رنگی، ابتدا توصیه می کنم سیستوسکپی بشوید ببینیم چه روشی برای درمان شما مناسب تر می باشد 

    3. تصویر کاربر علی شنبه ۲۲ آبان ۰( 2 سال پیش)
      دکتر عزیز سیستوسکپی رو باید پیش خودتون تهران انجام بدم . ؟
    4. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۲۳ آبان ۰( 2 سال پیش)

      بله

    5. نمایش سایر 3 پاسخ
  • تصویر کاربر احمدی چهارشنبه ۱۳ مرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 265 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر
    وقت شما بخیر
    آقای دکتر بنده بعد از عمل و کشیدن سوندها مشکل التهاب داشتم برای بنده سیستوکوپی انجام دادید و مجدد سوند گذاشتید، بعد از کشیدن سوند اون مشکل سوزش شدید و کاهش حجم ادراری ک به صورت نوسانی داشتم حدودا 80 درصد برطرف شد اما حدود 20 درصد از این مشکل همچنان باقی مونده
    فکر میکردم با مصرف دارو بعد از کشیدن سوند این 20 درصد هم از بین بره اما خب الان 8 روز از کشیدن سوند میگذره که همچنان هم دارو مصرف میکنم (قرص فنازوپیریدین، قرص سفیکسیم) اما این مشکل برطرف نشده.

    حالا خواستم بدونم پیشنهاد شما بابت رفع این مشکلی که باقی مونده چی هست؟ آیا نیاز به سیستوسکپی و سوند گذاری مجدد هست یا این مشکل با دارو رفع میشه و همچنان دارو مصرف کنم؟
    یا داروی جدیدی تجویز میکنید؟
    1. تصویر کاربر احمدی چهارشنبه ۱۳ مرداد ۰( 2 سال پیش)
      یکسری دارو برای رفع التهاب جراحی وجود داره مثل کپسول آناهلث یا قرص ویتامین c
      آیا این داروها در‌ کنار داروهای اصلی به رفع التهاب باقی مونده کمکی نمیکنه؟
    2. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۳ مرداد ۰( 2 سال پیش)

      سلام
      با اناهیل و ویتامین سی موافقم. نیازی به سوندگذای مجدد در حال حاضر نمی بینم

    3. تصویر کاربر احمدی چهارشنبه ۱۳ مرداد ۰( 2 سال پیش)
      اگر نحوه مصرف این دو دارو رو هم بگید ممنون میشم
    4. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۳ مرداد ۰( 2 سال پیش)

      روزی یک عدد از هر کدام

    5. نمایش سایر 3 پاسخ
  • تصویر کاربر M جمعه ۱ مرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 359 مشاهده پرسش
    با سلام
    تقریبا 4 ماه پیش روی بدنه و بیشتر روی کلاهک آلت من در چند نقطه لکه های صورتی رنگ بوجود آمد که هنگام تحریک شدن و بزرگ شدن سایز آلت این لکه ها قرمز رنگ شده و بصورت کم پف دار میشوند ولی بعد از گذشت چند ساعت دوباره کم رنگ شده و صورتی میشوند. اکنون 4 ماه بعد از بوجود آمدن این لکه ها نه زیاد شده اند و نه کم.
    دلایلی که بنظرم میرسد:
    1. خودارضایی زیاد
    2.برخورد توپ با آلت
    3.خوردن مکمل زینک و کلسیم و منیزیم
    البته از 4 ماه پیش هیچ کدام از این سه کار انجام نشده است و فقط هر از گاهی تحریک شده و سایز آلت بزرگ میشود ولی همچنان لکه ها باقی مانده است. اکنون چه باید بکنم؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری جمعه ۱ مرداد ۰( 2 سال پیش)

      سلام
      عکس های بهتر از روبرو بفرستید

  • تصویر کاربر مجید جمعه ۲ آبان ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 471 مشاهده پرسش
    سلام
    خسته نباشید من حدود یک سال هست که درگیر شقاق شدم دوبار به صورت لیزر جراحی شدم ولی فایده نداشته چند ماه هست که سطح الت تناسلیم دردناک شده و معمولا یه خط بغل التم میوفته و درد میکنه معمولا زمانی که از صابون یا شستشو انجام میدم یا در حالت نعوظ اتفاق میوفته گوشه لبم هم زخم میشه همچنین زیر بغلم یه خط دردناک میفته با بغل بینی همچنین مقعدم هم شروع به خارش میکنه قبلا زیگیل تناسلی داشتم که درمان کردم و الان خوبم به نظر خودم انقدر حساسیت پوست و نازک شدن باید یه دلیل داشته باشه فعلا شقاق رو بیخیال شدم تا مشکل حل شه
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری جمعه ۲ آبان ۹۹( 3 سال پیش)

      سلام
      با توجه به اینکه این درد ها در نقاط مختلف بدن مثل آلت تناسلی، زیر بغل، یا کنار بینی ایجاد می شود ریشه روانی و یا عصبی داشته و بهتر است در این خصوص با متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید.

  • تصویر کاربر محمد سه شنبه ۲۹ مهر ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 372 مشاهده پرسش
    با سلام خدمت جناب دکتر
    تنگی مجرای اداری کودک 6 ساله پس از عمل جراحی حل نشد، در حال حاضر چه اقدام درمانی باید انجام داد؟
    مدارک در پیوست ارسال گردید
    با تشکر
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۲۹ مهر ۹۹( 3 سال پیش)

      سلام
      مدارک بطور صحیح بارگذاری و ارسال نشده است. لطفا در همین بخش با حجم مناسب مجدد ارسال کنید.

درحال دریافت اطلاعات

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی

پرسش از دکتر