علت و تشخیص سرطان پروستات

سرطان پروستات دومین سرطان شایع مردان درسرتاسر جهان است. تشخیص سرطان پروستات تا پنج سال پس از معرفی PSA) Prostate Specific Antigen) سیری صعودی داشت و پس از آن تا سال 1995 ، کاهش در بروز سرطان پروستات دیده شد. میزان بروز سرطان پروستات، بین نژادهای مختلف متفاوت است که علت آن علاوه بر ساختار ژنتیکی به محیط اطراف، رژیم غذایی، سبک زندگی و آگاهی و نگرش افراد به وضع سلامتی خود بستگی دارد. از این موارد می توان به رژیم غذایی پرچربی، سطح بالاتر تستوسترون خون، وضعیت مالی ، تفاوت در غربالگری و استفاده از درمان های تهاجمی اشاره کرد.

بالاترین میزان سرطان در شمال آمریکا و کشورهای اسکاندیناوی و به خصوص در آمریکایی های آفریقایی تبار و پایین ترین میزان آن در آسیا است.

سرطان پروستات، به ندرت در افراد پایین تر از 50 سال تشخیص داده می شود. سن متوسط بیماران در زمان تشخیص 68 سال است. سرطان پروستات در مقایسه با بیشتر سرطان‌های دیگر، به‌کندی رشد می‌کند. تغییرات سلولی گاهی 10، 20 یا 30 سال پیش از اینکه تومور برای ایجاد علائم به اندازه کافی بزرگ شود، آغاز می‌شوند.

بیماریابی برای سرطان پروستات در جوامعی که این سرطان شایع است از سن 50 سالگی توصیه می شود. برای افراد در معرض خطر مثل افرادی که سابقه سرطان خانوادگی پروستات دارند سن 40 تا 45 سالگی برای شروع غربالگری توصیه می شود. انجمن ارولوژی آمریکا همچنان غربالگری سرطان پروستات را در مردان بدون علامت 40 سال و بالاتر که انتظار طول عمر بیش از 10 سال را دارند پیشنهاد می کند.

دلایل سرطان پروستات

هیچ کس در مورد دلایل اصلی ابتلا به سرطان پروستات مطمئن نیست، عوامل بسیار زیادی وجود دارد که بر ابتلا به این سرطان تاثیر می گذارند، این عوامل شامل:

• سن: یکی از عواملی که خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهد، سن می باشد. هرچه یک مرد مسن تر باشد، خطر بیشتری وی را تهدید می کند.
• سابقه خانوادگی: مردانیکه در خانواده شان سابقه سرطان پروستات دارند در خطر بیشتری هستند، همچنین مردانیکه در خانواده شان بیشتر خانم ها سرطان سینه دارند، در خطر بیشتری می باشند.
• چاقی و اضافه وزن: مردان چاق مبتلا به سرطان پروستات در خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پیشرفته هستند.
• بیماری های مقاربتی: تحقیقات نشان می دهد مردانیکه مبتلا به سوزاک بوده اند در خطر بیشتری برای ابتلا به این سرطان می باشند.
• بعضی از داروها: تحقیقات نشان می دهد که مصرف روزانه داروهای ضدالتهاب باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری می شوند.

پیشگیری از سرطان پروستات

پیشگیری دارویی

دارویی به نام فیناستراید (finasteride) که نامهای تجاری مختلفی از قبیل پروسکار (Proscar) عرضه میشود، به طور معمول برای درمان بزرگی پروستات یا BPH تجویز میشود. بنابر یک آزمایش پیشگیری از سرطان پروستات بر روی 18 هزار مرد، این دارو احتمال بروز سرطان پروستات را تا 25 درصد کاهش میدهد. با این حال در مردانی که از این دارو استفاده میکنند احتمال بروز عوارضی چون ناتوانی یا کاهش میل جنسی و رشد سینه وجود دارد که پس از قطع مصرف دارو برطرف میشوند. علاوه بر اینها، اگر مردی در مراحل اولیه مصرف دارو به سرطان پروستات مبتلا شود، بنا به دلایل نا معلومی این سرطان از نوع بسیار قدرتمند خواهد بود.

 پیشگیری با فراورده های گیاهی

دانه سویا و انواع دیگر حبوبات دارای فیتو استروژن (Phytoestrogens) هستند، که نوعی ماده شیمیایی نباتی مشابه هورمون استروژن در بدن انسان است. این مواد شیمیایی میتوانند از بروز سرطان پروستات جلوگیری کنند. در حقیقت، یکی از دلایل ممکن برای کم بودن تعداد مردان مبتلا به سرطان پروستات در مردان خاور دور، استفاده فراوان از سویا است.

محققان هنوز از چگونگی ایجاد این تاثیر فیتو استروژن اطمینان حاصل نکرده اند. امکان دارد که فیتواستروژن مقدار آندروژن-هورمون مردانه ای که موجب رشد سرطان پروستات میشود- را کاهش میدهد یا اینکه فیتواستروژن تنها متعادل کننده تاثیرات آندروژن است.

گوجه فرنگی و محصولات دیگر آن مانند سس و رب گوجه فرنگی، به شکل دیگری در پیشگیری سرطان پروستات موثرند. گوجه فرنگی دارای ماده ای ویتامین مانند به نام لیکوپین (lycopene) است که به عنوان یک آنتی اکسیدان (antioxidant) عمل کرده و با جلوگیری از آسیب دیدگی DNA در هسته مرکزی سلولها، خطر ابتلا به سرطان را کاهش میدهد. بهترین روش دریافت لیکوپین مصرف موادی چون گوجه فرنگی، گریپ فروت تو سرخ و هندوانه است و بهتر است تا حد امکان از انواع کمک غذایی آن استفاده نشود.

سلنیوم و ویتامین E

دانشمندان طی سالها تحقیق و مطالعه در زمینه تغذیه دریافته اند که مصرف روزانه سلنیوم معدنی یا ویتامین E و یا هر دو، میتواند از بروز سرطان پروستات جلوگیری کند. آزمایش طولانی مدت پیشگیری از سرطان پروستات باسلنیوم و ویتامین (E (SELECT که از سال 2001 آغاز و تا سال 2013 ادامه خواهد یافت، این توصیه را تایید میکند. توجه داشته باشید که استفاده از داروهای گیاهی یا مواد کمک غذایی بدون راهنمایی پزشک، به خصوص اگر شما از ترکیب داروهای بدون نسخه یا تجویز شده و داروهای گیاهی استفاده کنید میتواند خطر آفرین باشد. قبل از مصرف هرگونه دارو، داروی گیاهی یا مواد کمک غذایی با پزشک خود مشورت نمایید.