درمان ناباروری ivf یا کاشت بچه چیست؟

لقاح آزمایشگاهی (IVF یا کاشت بچه) یک درمان براى ناباروری است که در آن اسپرم و تخمک در یک آزمایشگاه ترکیب می شوند. جنین های حاصل شده برای کیفیت ارزیابی می شوند و یک یا چند تا در رحم از طریق دهانه ى رحم قرار می گیرند.

روش کاشت بچه از درمان هاى باروری پیشرفته با تکنولوژی جديد است که بیش از ٩٩ درصد از تکنیک های تکنولوژی تولید مثل (ART) را پشتیبانی می کند و امروزه بسيار زياد از آن استفاده مى شود. حدود ١.٥ درصد از نوزادان متولد شده در ایالات متحده با استفاده از ART متولد شده اند.

آیا روش کاشت بچه برای من مناسب است؟

اين روش می تواند به شما در هنگام بارداری کمک کند، اگر شما مشکلات تخمک گذاری یا کیفیت تخمك، لوله های فالوپی مسدود شده یا اندومتریوز دارید؛ اگر شریک زندگی شما مشکلی با تعداد اسپرم یا تحرک داشته باشد؛ یا اگر از تخم های اهدا کننده برای بارداری استفاده می کنید.

همچنین اين روش اگر پزشک شما نمی تواند مشکل را دقیقا مشخص کند ( به عنوان “ناباروری غیرقابل توصیف” نامیده می شود) یا اگر سایر درمان ها ناموفق بوده اند ممکن است گزینه ای موثر باشد.

روش IVF چگونه کار می کند؟

جدول زمانی برای درمان IVF معمولا به این صورت است:

1- تحریک تخمدان

هشت تا ١٤ روز پس از آغاز چرخه قاعدگی، یک گونادوتروپین، نوعی از داروهای باروری است که تخمک های شما را تحریک می کند تا چند تا از تخمك های بالغ را برای باروری آماده کنند (به جای فقط یک عدد)، تزريق مى كنند. همچنین باید هورمون مصنوعی مانند لوپرولید یا استرولیکس را مصرف کنید تا بدن خود را از انتشار تخمك خیلی زود نگه دارید.

2- رشد فولیکول

در طول مصرف این داروها، هر دو تا سه روز از دفتر دکتر یا کلینیک بازدید کنید تا سطح هورمون های خون خود را بررسی کنید و اندازه گیری های اولتراسوند تخمدان انجام شود. این كار اجازه می دهد تا ارائه دهنده ى مراقبت های بهداشتی بر رشد فولیکول ها ،کیسه های پر شده از مایع که باعث مى شوند تخمك بالغ شوند، نظارت داشته باشد.

3- تحريك

هنگامی که فولیکول ها آماده می شوند، یک تزریق می کنند که باعث می شود تخمك ها به طور کامل بالغ شوند و قادر به باروری شوند. حدود ٣٦ ساعت پس از تحريك، تخمك ها آماده بازیابی هستند.

4- جمع آوری تخمك

 پزشکتان به شما داروى بی هوشى می دهد و یک پروب اولتراسوند را از طریق واژن وارد می کند تا به تخمدان ها نگاه کند و فولیکول ها را شناسایی کند. سپس یک سوزن نازک از طریق دیواره واژن وارد می شود تا تخمك ها را از فولیکول ها حذف کند. هشت تا ١٥ تخمك معمولا بازیابی می شوند. ممکن است چند روز پس از زایمان زخم و لکه بينى داشته باشید، اما بیشتر زنان پس از یک یا دو روز احساس راحتی می کنند.

5- باروری

جنین شناسان (دانشمندانی که در تخمك ، اسپرم و جنین تخصص دارند) قبل از ترکیب آنها با اسپرم شریک زندگی تخمك را بررسی می کنند و آنها را یک شبه انکوبه می کنند. بارور شدن معمولا در این زمان اتفاق می افتد، اما تخمك هایی که طبیعی نیستند ممکن است بارور نشوند. (اگر کیفیت اسپرم ضعیف باشد یا اگر کودکی در طول دوره های قبلی IVF ناموفق بود، پزشک ممکن است یک روش به نام Intracytoplasmic sperm injection (ICSI) را توصیه کند. با ICSI، یک اسپرم تک به طور مستقیم به هر تخمك بالغ تزریق می شود.)

6- رشد جنین

سه روز پس از بازیابی تخمك برخی از تخمك هایی که به طور موفقیت آمیز تولید شدند، تبديل به جنین های شش تا ١٠ سلولی می شوند. در روز پنجم، برخی از این جنین ها به صورت بلستوسیستی با حفره های مایع پر شده و بافت هایی شروع به تشكيل مى كنند که جفت و نوزاد جدا نشوند.

7-٣ تا ٥ روز پس از بازیابی تخمك

جنین های اضافی، اگر وجود داشته باشند، ممکن است یخ زده و برای چرخه IVF آینده استفاده شوند.

8- کاشت جنین

بسته به سن و تشخیص خود، پزشک شما با قرار دادن یک لوله ى نازک (یک کاتتر) از طریق دهانه رحم، بین یک تا پنج جنین در رحم قرار می گیرد. شما ممکن است برخی از گرفتگی های ملایم احساس کنید، اما بیهوشی نخواهید داشت.

9- پیوند موفقیت آمیز

اگر درمان کار کند، جنین در دیواره ى رحم پيوند می خورد و همچنان رشد می کند. در نظر داشته باشید که اگر بیش از یک جنین منتقل شود شانس بارداری شما بالاتر است، اما احتمال حاملگی چندگانه نیز وجود دارد . حدود ٢٠ درصد از نوزادان متولد شده از IVF دوقلوها، سه گانه یا بیشتر هستند.

شما می توانید دو هفته پس از اینکه جنین در رحم قرار می گیرد، یک آزمایش حاملگی را انجام دهید.

روش IVF چه مدت طول خواهد کشید؟

تکمیل یک دوره ى IVF حدود چهار تا شش هفته طول می کشد. شما باید چند هفته برای بلوغ تخمک خود صبر کنید. سپس شما و شریک زندگیتان را حدود یک و نیم روز در دفتر یا کلینیک دکتر خود حاضر مى شويد تا تخمك هاى شما را بارور کنند. شما باید سه تا پنج روز بعد دوباره برگردید تا جنین وارد رحم شود، اما در همین روز قادر به رفتن به خانه خواهید بود.

میزان موفقیت روش کاشت بچه چه قدر است؟

نتایج روش کاشت بچه به طور چشمگیری متفاوت است، بسته به دلایل هر زن و شوهر برای ناباروری و سنین. زنان جوان معمولا تخمك سالم و میزان موفقیت بیشتری دارند. بر اساس داده های ملی اخیر، درصد چرخه های IVF که در نتیجه تولد زنده (که در آن یک یا چند نوزاد متولد می شوند) در مورد:

40 درصد برای زنان 34 سال و بالاتر
31 درصد برای زنان 35 تا 37 ساله
21 درصد برای زنان 38 تا 40 ساله
11 درصد برای زنان 41 تا 42 ساله
5 درصد برای زنان سن 43 و بالاتر

مزایای IVF چیست؟

قدیمی ترین روش تکنولوژی تولید مثل (ART) است که در سال 1978 ساخته شده است. IVF به اندازه کافی برای پژوهشگران مورد استفاده قرار گرفته است که مطالعات بهداشتی گسترده اى در مورد کودکان انجام شده با استفاده از این روش انجام داده اند. تا کنون، هیچ گونه مشکلات پزشکی به طور مستقیم به این روش مرتبط نبوده است.

هیچ ارتباطی به سرطان ندارد. مطالعات اخیر هیچ ارتباطی بین داروهای باروری و تخمک گذاری پيدا نکرده اند. مطالعات اولیه نشان داد که قرار گرفتن در معرض داروهای باروری ممکن است منجر به افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان و دیگر سرطان های دستگاه تولید مثل زنان شود.

تکنیک های بهبود یافته محققان همچنان به بهبود روش های IVF ادامه می دهند. به عنوان مثال، پیشرفت در انجماد جنین (انجماد) باعث افزايش میزان بارداری IVF شده که برای جنین های یخ زده و تازه نیز مشابه است.

1- هزینه و وقت گیر

تخمك های خود را در خارج از بدن خود بارور می کند و نیاز به آزمایش و داروهای پر هزینه دارد. نظارت بر پاسخ شما به داروهای باروری همچنین زمان زیادی را برای انجام آزمایش های خون و اولتراسوند نیاز دارد.

2- شانس چندگانه

از آنجا که ممکن است بیش از یک جنین در رحم قرار گیرد، احتمال داشتن دوقلوها یا بیشتر، حدود 20 درصد است. اگرچه بسیاری از زوجها این را فهمیده اند، جنین های متعدد باعث افزایش خطر سقط جنین و سایر عوارض مانند زایمان زودرس می شوند. این یک تصمیم جدی با پیامدهای عاطفی و روحی بزرگ است. محققان IVF بر روی تکنیک هایی برای جلوگیری از چندین جنین کار می کنند.

3- خطر حاملگی خارج رحمی

زنان باردار دچار افزایش خطر ابتلا به حاملگی خارج رحمی، بدون در نظر گرفتن چگونگی تخمک گذاری مى شوند . و تمام درمان های فن آوری باروری کمک کننده، از جمله IVF، احتمال ابتلا به بارداری خارج رحمی را نیز افزایش می دهند. یک حاملگی خارج رحمی زمانی رخ می دهد که جنین در یک لوله فالوپی یا حفره شکم به جای رحم ایمپلنت شود. با متوترکسات درمان می شود و یا از طریق جراحی حذف جنین برای جلوگیری از عوارض ديگر.

5- خطر سندرم Hyperstimulation تخمدان OHSS

OHSS می تواند زمانى اتفاق بیفتد كه زنان به دارو هاى باروری پاسخ می دهند و تخمك های زیادی تولید می کنند. حدود 10 تا 20 درصد از زنان مبتلا به گنادوتروپین ها یک نوع خفیف OHSS را ایجاد می کنند که یک بیماری با افزایش وزن و یک احساس کاملا پریشان است. بعضی از آنها نیز دارای ضعف تنفس، سرگیجه، درد لگن، تهوع و استفراغ هستند. اگر OHSS داشته باشید، تخمدانها چندین بار اندازه طبیعی خود را افزایش می دهند و مایع تولید می کنند که در حفره شکم تان قرار می گیرد. به طور معمول با نظارت دقیق پزشک و استراحت حل می شود. اما در موارد نادر، تهدید کننده ى زندگی است و ممکن است برای نظارت بیشتر یا درمان بیشتر در بیمارستان بستری شوید.

عوارض احتمالی برای نوزاد. نوزادان متولد شده با تکنولوژی پیشرفته برای ناباروری مانند IVF ممکن است به احتمال زیاد زودرس یا وزن کم هنگام تولد داشته باشند. آنها همچنین ممکن است کمى بیشتر خطر نقص های زایمانى را داشته باشند. .

هزینه IVF چقدر است؟

در ایالات متحده، اگر شما از تخمك خود و اسپرم شریک زندگی خود استفاده کنید، به طور متوسط ​​12،400 دلار برای یک دوره IVF انتظار می رود. مبلغی که پرداخت می کنید بستگی به میزان کالری مورد نیاز شما، جایی که زندگی می کنید، و اینکه آیا دولت شما پوشش بیمه برای درمان های باروری را مجاز می داند دارد. اگر بیمه شما آنها را پوشش ندهد، احتمالا مجبور خواهید بود تمام هزینه های مالی را پرداخت کنید.

ICSI چیست؟

ICSI مخفف intracytoplasmic sperm injection بوده و به معنای تزریق اسپرم به داخل تخمک می باشد. در این روش بارور شدن تخمک فارغ از شکل و حرکت اسپرم انجام می شود. به عبارتی غیر طبیعی بودن شکل و حرکت یک اسپرم در موفقیت این روش کمتر اثر گذار است. برای تمام سنین و با استفاده از انواع مختلف اسپرم، میزان وقوع لقاح پس از ICSI  در حدود 70٪ تا 80٪  بوده و میزان حاملگی بالینی تا 45٪ می باشد.

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی