بي اختياري ادراری، شكايت شايعي در زنان است كه اثر مهمي بر روي كيفيت زندگي آنان مي گذارد. بي اختياري ادراري يک ناتواني جسمي است که با انزواي اجتماعي همراه بوده و به اضطراب، افسردگي و کاهش اعتماد به نفس منجر مي شود و جنبه هاي گوناگون اجتماعي، روحي، شغلي، خانوادگي، جسمي و جنسي فرد را تحت تأثير قرار ميدهد همچنين توانايي فرد را در لذت بردن از فعاليت هاي روزانه، روابط اجتماعي، مسافرت و روابط شخصي محدود مي کند. بي اختياري ادراري از نظر اجتماعي مسأله مهمي بوده و يکي از دلايل گوشه گيري و نگهداري افراد مسن در خانه سالمندان ميباشد. اين امر همچنين در زنان مسلمان که به طهارت اعتقاد دارند از اهميت ويژه اي برخوردار است.
اين عارضه از نظر بهداشت نيز مسأله مهمي بوده و علاوه بر عوارض جسمي، در صورت ادامه دوره بيماري و عدم معالجه مي تواند باعث مشکلات رواني گردد. ميزان شيوع آن بين 10 تا 40 درصد مي باشد و شايع ترين فرم آن بي اختياري ادراري استرسي (SUI) مي باشد كه در آن با افزايش فشار داخل شکمی به هنگام خنديدن، سرفه و عطسه کردن، بلند کردن اجسام سنگين، دويدن و يا تغيير ناگهاني در وضعيت بدن ادرار بي اختيار خارج مي شود. شيوع بي اختياري ادراري در زنان نسبت به مردان دو برابر بيشتر است.
اين عارضه باعث صرف ميلياردها دلار در سال ميشود که براي پوشک بزرگسالان، درمان هاي دارويي و جراحي جهت پيشگيري از نشت ادرار انجام مي شود. سن، ارث، ،BMI، سابقه جراحی برداشتن رحم، حاملگي و زايمان باعث افزايش بروز بي اختياري ادراري مي شوند. استعمال دخانيات، نژاد، يبوست و یائسگی به عنوان فاكتورهای خطر در مورد آن مطرح شد ه اند و مشخص گرديده كه احتمالا زايمان انحصاري به شكل سزارين، جلوي بي اختياري ادراري استرسي نمي گيرد.
ورزش هاي عضلات كف لگن
در گذشته، جراحي درمان اصلي زنان مبتلا به بي اختياري ادراري و SUI بود در حالي كه امروزه روش هاي Conservative توسط انجمن بین المللی اختیار ادرار (International Continence Society) خط اول درمان در موارد بي اختياري ادراري ساده در نظر گرفته مي شود. در اين ميان ورزش هاي عضلات كف لگن نقش اساسي را در پيشگيري و درمان بي اختياري ادرار ايفاء مي كنند. اساس اين ورزش ها بر اين استوار است كه انقباضات قوي عضلات كف لگن مجرای ادرای (پیشابراه) را بسته و سبب افزايش فشار پیشابراه گرديده و جلوي خروج بي اختيار ادرار را در مواقع افزايش ناگهاني فشار داخل شكم مي گيرد.
در مطالعه اي كه جهت بررسي اثرات ورزش كف لگن بر روي بي اختياري استرسي ادرار و بي اختياري مختلط صورت گرفت، استفاده از اين ورزش ها به مدت 8 هفته قدرت عضلات كف لگن و نيز كيفيت زندگي را به طور معني دار بهبود بخشيد، و تعداد دفعات بي اختيار ادرار را كم كرد .در دیگر مطالعات نیز ورزش هاي كف لگن را درمان مناسبي براي زنان مبتلا به بي اختياري ادرار ذكر كرده اند.
براي بررسي كيفيت زندگي و بهبود آن پس از درمان در زنان مبتلا به بي اختياري ادراري، پرسشنامه هاي زيادي مطرح است كه يكي از مهم ترين آنان IQOL یا Incontinence Quality Of Life می باشد، كه در مورد زنان ايراني نيز، اعتبار و پايايي آن مورد تأييد واقع گرديده است. این پرسشنامه از 22 سوال متفاوت تشكيل مي شود و اختصاصي براي بيماران مبتلا به بي اختياري استرسي ادرار و نيز بي اختياري مختلط مي باشد.
براي بررسي عضلات لگن نيز يك روش پذيرفته شده بين المللي براي درجه بندي قدرت عضلاني بر اساس سیستم درجه بندی آکسفورد پذیرفته شده است كه براي بررسي و ارزيابي عضلات كف لگن استفاده مي شود. جهت ارزيابي تأثير ورزش هاي كف لگن بر روي بي اختياري ادراري، پرسشنامه هاي فوق الذکر به خوبي مي تواند بيانگر تأثير باشند و در مطالعات متفاوت مورد استفاده واقع شده اند.
يكي از درمان هاي محافظه كارانه كه براي بي اختياري ادرار به كار مي رود، درمان هاي فيزيكي است كه شامل تقويت (تمرين ها يا ورزش هاي كف لگن) با يا بدون ساير وسايل مثل مخروط هاي واژينال و تحريك الكتريكي مي باشد. وسيله ديگري جهت كمك به تقويت عضلات كف لگن درست شده كه كمك مي كند بيماران به صورت هدايت شده عضلات را منقبض سازند.
در سال 1948 كگل، ميزان بهبود 84% را در موارد انواع بي اختياري ادرار با استفاده از تمرينات ورزشي كف لگن بيان كرد و از آن پس به عنوان درمان محافظه كارانه جدي مطرح بوده است. با اين حال بعضي مطالعات مطرح كردند كه استفاده صحيح از ورزش با استفاده از وسايل همچون بيوفيزيك و مخروط واژينال، ممكن است مؤثرتر باشد. دستگاه تمرينات تقويتي پيشرونده كف لگن وسيله اي است كه مي تواند به بيمار در جهت انقباض صحيح عضلات كمك دهنده باشد.
کیفیت انجام تمرینات کگل
ورزش کگل بسیار آسان بوده و چنانچه متناوباً انجام پذیرد نتایج بسیار قابل توجهی را در بر خواهد داشت. ورزش کگل ابتدا باید با تشخیص صحیح ماهیچه های لگنی توسط فرد آغاز گردد که معمولا باید همان ماهیچه هایی شناسایی و تقویت گردند که هنگام دفع ادرار از آنها استفاده می گردد. با به درون کشیدن این ماهیچه ها و نگاه داشتن آنها به مدت چند ثانیه، نتایج دلخواه 12 هفته حاصل خواهد گشت.
افراد می توانند این تمرینات را در حالت خوابیده و ریلکس انجام دهند، حتی هنگام رانندگی، انجام کارهای منزل، تماشای تلویزیون نیز می توان با این ماهیچه ها کار کرده و این تمرینات را جزء عادت روزانه و همیشگی خود ساخت.
تعیین محل ماهیچه
زمانی که در دستشوئی مشغول ادرار کردن هستید، سعی کنید جریان ادرار را متوقف کنید. همان ماهیچه ای که با منقبض شدنش، ادرار در حال جریان شما قطع میشود مد نظر است. پس مثل همیشه ادرار را رها کنید و سعی کنید جلوی ادرار را بگیرید. همانطور که گفته شد، توقف جریان ادرار در بین راه، می تواند به شما کمک کند تا بفهمید از چه ماهیچه ای باید استفاده کنید. سعی کنید ادرار کردن خود را تا سه بار متوقف کنید تا از مکان و موقعیت ماهیچه PC مطمئن شوید.
توجه کنید که نگه داشتن ادرار برای پیدا کردن این ماهیچه یک یا دو بار بیشتر انجام نشود چون نگه داشتن ادرار هنگام خروج بسیار کار غلطی است و باعث برگشت ادرار به مثانه و بعضی مشکلات مجاری اداری می شود پس این نگه داشتن ادرار فقط برای شناسایی انجام می شود. تست دیگر برای آقایان، وقتی است که آلت نعوظ کامل دارد. عضلات کف لگن را جمع کنید و کاری کنید که آلت شما به سمت بالا حرکت کند (در واقع بجهد) یعنی با انقباض، آلت شما بالا می پرد و شما می توانید آنرا با انقباض و انبساط ماهیچه مذکور بالا و پایین کنید.
خانم ها (البته اگر باکره نیستید) دو انگشت اشاره و وسط خود را وارد واژن کنید و حالا مثل همان تمرین نگه داشتن ادرار را انجام دهید، (البته نه هنگام ادرار) باید فشار انقباض ماهیچه لگنی را حس کنید، به این ترتیب که جداره پایین واژن شما به انگشتانتان فشار بیاورد البته نه زیاد. (مگر ماهیچه های کف لگن قدرتمندی داشته باشید). این تمرین فقط برای است که انقباض این ماهیچه را با سفت کردن شکم اشتباه نگیرید، هر چند اوایل این تمرینات شکم هم منقبض می شود ولی کم کم یاد خواهید گرفت .
علاوه بر این، اگر چه این روش خیلی عملی بنظر نمی رسد، اما اگر یک انگشت خود را در مقعدتان فرو کنید و سعی کنید ماهیچه های لگنی را منقبض کنید، بدین ترتیب شما متوجه انجام این کار خواهید شد، زیرا انگشت شما انقباض (فشار) مقعدتان را احساس خواهد کرد. همیشه سعی کنید که ماهیچه های دیگرتان (مثل ران، پشت و شکم ) را آزاد نگهدارید .
هر چقدر که با ماهیچه های کف لگن بیشتر کار کنید، ماهیچه شما بهتر عمل کرده و مستحکم تر می شود. ماهیچه ها می توانند به شما کمک کند تا بی اختیاری ادرار، نعوظ و ارگاسم خود را بهتر کنترل کنید. اما مثل هر کار دیگری احتیاج به نظم و ترتیب در این کار هم هست.
مجموعه های مختلفی از تمریناتی که می توانید انجام دهید وجود دارند . آن دسته ای را انتخاب کنید که برای شما مناسب تر است و بطور منظم انجامش می دهید. به همسرتان هم بگوئید آنها را انجام دهد؛ زیرا همان مزایائی که برای شما دارد برای او نیز دارد. همیشه بخاطر داشته باشید که باید بقیه ماهیچه هایتان را راحت نگهدارید. (از حرکتهای آنی پرهیز کنید).
تمرین ۱ :
ماهیچه های کف لگن خود را با فواصل ۱۰ ثانیه ای منقبض و آزاد کنید – یعنی یک ثانیه انقباض و ۱۰ ثانیه وقفه در نظر بگیرید. این کار را 20 بار انجام دهید. همین عمل را با وقفه های ۳۰ ثانیه ای انجام دهید. این کار را 20 بار انجام دهید. حالا ۱۰ بار پشت سر هم ماهیچه PC را منقبض و آزاد کنید. هر بار برای ۵ ثانیه و با وقفه های ۵ ثانیه ای بین آنها. سپس ماهیچه PC را برای ۳۰ ثانیه سفت کنید و برای ۳۰ ثانیه آزاد کنید. 3 بار این کار را تکرار کنید. دوباره به مرحله اول برگردید و تکرار کنید. در طول روز این کار را مرتب انجام دهید.
تمرین ۲ :
۵ بار ماهیچه را منقبض و آزاد کنید. ۱۰ بار اینکار را تکرار کنید. ۱۰ بار سریع ماهیچه را منقبض و آزاد کنید. ۳ بار تکرار کنید. ۱۰ بار شل و سفت کردن ماهیچه را در فاصله های زمانی بلند و کوتاه انجام دهید. ۳ بار تکرار کنید. ماهیچه تان را سفت کنید و تا جائی که می توانید نگهدارید . سعی کنید زمان خود را به ۱۲۰ ثانیه برسانید.
تمرین 3 :
به صورت انقباضات 6 تا 8 ثانيه و به دنبال آن 6 ثانيه استراحت، هربار به مدت 15 دقيقه، دو بار در روز و براي مدت 12 هفته می باشد.
تمرین 4 :
فرد به پشت دراز کشيده و در حالي که پاهاي وي کمي از هم جدا بوده و کاملا راحت است عضلات کف لگن را منقبض نموده و براي ۱۰ ثانيه انقباض را نگه مي دارد و دوباره عضلات را به مدت ۱۰ ثانيه آزاد کرده و راحت می نماید سپس تمرين را 15 تا 20 بار تکرار می کند. اين تمرين را در وضعيت هاي درازکشيده به پشت، ايستاده و چهار دست و پا انجام مي دهند.
رضا
چهارشنبه ۱۸ مرداد ۹۶( 6 سال پیش)
تعداد بازدید: 328
مشاهده پرسش
